Avtomobil yeni sürənlərin bilməli olduqları əsas Qaydalar
Yeni avtomobil idarə etməyə başlayan sürücülər üçün ilk illər həm həyəcanlı, həm də məsuliyyətli bir dövr olur. Bu müddətdə yol hərəkəti qaydalarına əməl etmək, təhlükəsizlik avadanlıqlarından düzgün istifadə etmək və digər iştirakçıların hüquqlarına hörmət göstərmək vacibdir. Təcrübəsiz sürücülər bəzən yol nişanlarının mənasını tam anlamadan və ya diqqəti yayındıran vərdişlərə qapılaraq səhvlər edə bilirlər. Halbuki, sürücülük yalnız avtomobili idarə etmək deyil, həm də bütün hərəkət şəraitini düzgün qiymətləndirməkdir. Sürücülük mədəniyyəti isə yalnız qaydalara əməl etməklə deyil, həm də qarşılıqlı anlayış və hörmətlə möhkəmlənir. Buna görə də, ilk gündən etibarən düzgün vərdişlər formalaşdırmaq gələcək illərdə daha təhlükəsiz sürücülük təcrübəsi qazandırır. Bu yazıda yeni sürücülərin bilməli olduqları ən vacib qaydaları ətraflı izah edəcəyik.
Yol təhlükəsizliyi üçün məsafəni qorumaq
Yeni sürücülərin bilməli olduqları əsas qaydalardan biri məsafə saxlamaqdır. Xüsusilə yağışlı hava şəraiti və sürüşkən yollarda məsafəni artırmaq vacibdir. Təcrübəsiz sürücülər bəzən yaxın təqib etmə vərdişinə qapılır ki, bu da qəza riskini artırır. ABS əyləc sistemi olsa belə, fiziki dayanma məsafəsi yolun vəziyyətindən asılı olaraq dəyişir. Məsafəni düzgün təyin etmək üçün "iki saniyə qaydası" tez-tez tövsiyə olunur. Bu üsulda qarşıdakı avtomobil müəyyən bir nöqtədən keçəndə siz həmin nöqtəyə ən azı iki saniyə sonra çatmalısınız. Şəhər daxilində tıxac şəraitində belə, məsafəni minimum saxlamaq qəzaların qarşısını ala bilər. Unutmayın ki, məsafə saxlamaq həm də qarşıdakı sürücüyə rahat manevr imkanı verir.
Sürət həddinə riayət etmək
Yeni sürücülərin bilməli olduqları əsas qaydalardan biri sürət həddinə riayət etməkdir. Hər bir yolun özünəməxsus maksimum və minimum sürət həddi olur və bu hədlərə əməl etmək təhlükəsizliyi təmin edir. Yüksək sürət qəza riskini artırmaqla yanaşı, qəza zamanı yaranacaq zədələrin də şiddətini artırır. Radar nəzarət sistemləri və yol polisinin tətbiqləri də sürət həddini aşan sürücüləri müəyyən etmək üçün qurulub. Təcrübəsiz sürücülər bəzən avtomobili sınamaq məqsədilə həddi aşırlar, lakin bu, həm cərimə, həm də təhlükəli vəziyyətlə nəticələnə bilər. Sürət həddi yalnız şəhər yollarında deyil, magistral yollarda da ciddi əhəmiyyət daşıyır. Sürətölçən vasitəsilə daim nəzarət etmək düzgün vərdişdir. Yol şəraiti pis olduqda, hətta icazə verilən həddin altında sürmək daha təhlükəsiz ola bilər. Sürətə riayət etmək həmçinin yanacaq sərfiyyatını optimallaşdırır. Unutmayın ki, sürət yarışlarda deyil, yollarda məsuliyyət deməkdir.
Yol nişanlarını anlamaq
Yeni sürücülərin bilməli olduqları əsas qaydalardan biri yol nişanlarını anlamaqdır. Yol nişanları sürücülərə hərəkət istiqaməti, məhdudiyyətlər və xəbərdarlıqlar barədə məlumat verir. Bu nişanlar həm təhlükəsizlik, həm də yol hərəkətinin nizamlanması üçün vacibdir. Təcrübəsiz sürücülər bəzən nişanların mənasını tam anlamadan hərəkət edir ki, bu da qayda pozuntusuna səbəb ola bilər. Qadağan nişanları sürücüyə hansı hərəkətlərin icazəsiz olduğunu bildirir. İcazə verici nişanlar isə müəyyən hərəkətləri və istiqamətləri təsdiqləyir. Yol nişanlarını tanımaq üçün sürücülük imtahanından sonra da davamlı öyrənmək lazımdır. Çünki bəzi nişanlar az görünür və nadir hallarda rast gəlinir. Xüsusilə xarici ölkələrdə sürərkən fərqli nişan sistemlərinə hazır olmaq vacibdir. Nişanlara əməl etməmək yalnız cərimə ilə deyil, həm də qəza riski ilə nəticələnə bilər. Beləliklə, yol nişanları sürücülərin "yol dili"dir və onu anlamaq vacibdir.
Sola və sağa dönmə qaydalarına əməl etmək
Yeni sürücülərin bilməli olduqları əsas qaydalardan biri dönmə qaydalarına əməl etməkdir. Sola və sağa dönərkən siqnal vermək digər sürücülərin hərəkətini düzgün planlaşdırmasına imkan yaradır. Dönmə siqnalı vermədən hərəkət etmək qəfil manevrlərə səbəb olaraq qəzaya yol aça bilər. Döngələrdə həm sürət həddi, həm də zolaq seçimi böyük əhəmiyyət daşıyır. Sola dönərkən əks istiqamətdən gələn nəqliyyat vasitələrinə üstünlük vermək vacibdir. Sağ dönmədə isə piyadaların hərəkətinə diqqət yetirmək lazımdır. Yolayrıcılarında dönmə qaydalarını pozmaq tıxaclara və təhlükəli vəziyyətlərə gətirib çıxarır. Təcrübəsiz sürücülər dönmə zamanı tez-tez sürət və məsafəni düzgün hesablaya bilmirlər. Dönmə manevrini yavaş və nəzarətli şəkildə etmək həm təhlükəsiz, həm də rahatdır. Siqnal vermək isə yalnız qayda deyil, həm də hörmət əlamətidir.
Təhlükəsizlik kəmərindən istifadə etmək
Yeni sürücülərin bilməli olduqları əsas qaydalardan biri təhlükəsizlik kəmərindən istifadə etməkdir. Bu, qəza zamanı həyat qurtaran ən vacib vasitələrdən biridir. Təhlükəsizlik yastıqları yalnız kəmərlə birlikdə maksimum effekt verir. Araşdırmalar göstərir ki, kəmər istifadə edən sürücülər və sərnişinlər qəza zamanı daha az zədə alır. Təcrübəsiz sürücülər bəzən qısa məsafələrdə kəmər bağlamağa ehtiyac görmürlər, lakin bu, səhv yanaşmadır. Şəhər içində də qəza riski mövcuddur və hər an qarşıya gözlənilməz vəziyyət çıxa bilər. Kəmərin düzgün bağlanması onun funksionallığını təmin edir. Uşaq oturacaqları da təhlükəsizlik qaydalarının mühüm hissəsidir. Arxa oturacaqda belə kəmərdən istifadə etmək lazımdır. Kəmərsiz sürücülük həm cərimə, həm də ciddi zədələrlə nəticələnə bilər.
Avtomobili texniki baxışdan vaxtında keçirin
Yeni sürücülərin bilməli olduqları əsas qaydalardan biri avtomobili texniki baxışdan vaxtında keçirməkdir. Müntəzəm texniki baxış avtomobilin mexaniki nasazlıqlarının erkən aşkar olunmasına kömək edir. Bu proses zamanı əyləc sistemi, sükan, işıqlandırma, təkər vəziyyəti və digər vacib hissələr yoxlanılır. Texniki baxışı gecikdirmək həm yol təhlükəsizliyini, həm də avtomobilin ömrünü riskə ata bilər. Qaydalara görə, texniki baxışdan keçməyən avtomobillərin yollarda hərəkəti qadağandır. Müasir servis mərkəzləri avtomobilinizin diaqnostikasını qısa müddətdə həyata keçirir. Vaxtında baxış həm yanacaq sərfiyyatını azaldır, həm də qəfil nasazlıq ehtimalını minimuma endirir. Texniki baxış sənədinin vaxtı keçdikdə, sürücüyə cərimə tətbiq oluna bilər. Bu qaydaya əməl etməklə siz həm öz təhlükəsizliyinizi, həm də digər yol iştirakçılarının həyatını qorumuş olursunuz.
