Qranat

Avtomobilin təhlükəsiz və sabit hərəkət etməsi üçün ən vacib hissələrdən biri qranatdır. Bu detal ötürücü sistemin düzgün işləməsini təmin edir və təkərlərə fırlanma gücünü ötürür. Qranatın sağlam olması sürüş zamanı həm təhlükəsizlik, həm də rahatlıq baxımından mühüm rol oynayır. Nasaz qranat avtomobildə titrəmə, səs və hətta idarəetmə problemlərinə səbəb ola bilər. Xüsusilə dönüşlərdə və yüksək sürətdə qranatın vəziyyəti daha çox özünü göstərir. Müasir avtomobillərdə həm daxili, həm də xarici qranat modellərindən istifadə olunur. Bu hissə rezin qoruyucu ilə əhatə olunduğu üçün onun zədələnməsi ciddi nasazlıqlar yarada bilər. Vaxtında texniki baxım aparmaq qranatın ömrünü uzadır və sürücünü əlavə xərclərdən qoruyur. Orijinal və keyfiyyətli qranatların seçilməsi uzunmüddətli istifadə üçün ən düzgün seçimdir.

Qranatın funksiyası və iş prinsipi

Qranat avtomobilin ötürücü sistemində mühüm rol oynayan hissədir və mühərrikin yaratdığı fırlanma momentini təkərlərə ötürür. Onun əsas funksiyası həm düz xətdə, həm də dönüşlərdə gücü bərabər paylamaqdır. Qranat sayəsində avtomobil istənilən bucaq altında təkərlərin eyni güclə hərəkət etməsini təmin edir. Bu, xüsusilə ön ötürücülü avtomobillərdə daha vacibdir. Qranat elastik konstruksiyaya sahibdir və müxtəlif bucaqlarda işləməyə imkan verir. Onun daxilindəki sferik bilyalar fırlanma gücünü sərbəst ötürərək hərəkəti sabit saxlayır. Qranat rezin qoruyucu ilə əhatə olunur ki, bu da tozun və çirkin hissənin içinə düşməsinin qarşısını alır. Qoruyucu zədələndikdə yağ sızması başlayır və qranat daha tez sıradan çıxır. İş prinsipi sadə görünsə də, əslində qranat çox həssas bir mexanizmdir. Bu hissə olmadan avtomobilin sabitliyi və idarəetməsi mümkün deyil. Yük altında işləyən qranat güclü materiallardan hazırlanır ki, uzunömürlü olsun. Lakin ağır şərtlərdə istifadə olunduqda qısa zamanda aşınma baş verə bilər. Qranatın funksiyası həmçinin vibrasiyaları minimuma endirməkdir. Beləliklə, sürüş daha sakit və təhlükəsiz olur.

Qranatın əsas növləri

Avtomobillərdə iki əsas növ qranat istifadə olunur: daxili və xarici. Daxili qranat adətən sürət qutusuna yaxın yerləşir və mühərrikin gücünü şaxələndirir. Xarici qranat isə təkərlərə daha yaxın hissədə olur və dönüşlər zamanı yükü bərabər paylayır. Daxili qranatlar daha çox fırlanma gücünə davamlı hazırlanır. Xarici qranatlar isə bucaqlı hərəkətlərdə sabitliyi təmin edir. Bundan əlavə, konstruksiyasına görə müxtəlif qranat modelləri də mövcuddur. Sferik tip qranatlar daha çox müasir avtomobillərdə rast gəlinir. Hər bir tip özünəməxsus üstünlüklərə malikdir və avtomobilin modelindən asılı olaraq dəyişir. Bəzi qranat növləri daha çox idman avtomobillərində istifadə edilir. Digərləri isə gündəlik avtomobillər üçün daha münasibdir. Hər iki növün də ümumi funksiyası eyni olsa da, işləmə şəraiti fərqlidir. Qranat növlərinin düzgün seçilməsi avtomobilin uzunmüddətli istifadəsinə təsir edir. Orijinal istehsalçıdan alınan növlər daha keyfiyyətli hesab olunur. Ucuz və keyfiyyətsiz qranatlar qısa zamanda nasazlıqlara gətirib çıxara bilər.

Qranatın nasazlıq əlamətləri

Nasaz qranat avtomobildə bir çox aydın əlamətlərlə özünü göstərir. Ən çox rast gəlinən simptom səs-küydür. Dönüş edərkən "çıt-çıt" səsi eşidilirsə, bu qranatın sıradan çıxmasının göstəricisidir. Yüksək sürətdə gedərkən avtomobildə titrəmə də qranatın nasaz olmasına işarə edir. Həmçinin qaz verildikdə və ya əyləcləmə zamanı sarsıntılar hiss edilə bilər. Qranat rezin qoruyucusunun zədələnməsi nəticəsində yağ sızması baş verir. Bu halda qranat daha tez yeyilir və işləmə qabiliyyətini itirir. Təkərlərin altında qeyri-bərabər hərəkət də qranat nasazlığından qaynaqlana bilər. Bəzi hallarda avtomobilin istiqaməti sabit qalmır və idarəetmə çətinləşir. Səs və titrəmənin artması qranatın tam sıradan çıxmağa yaxınlaşdığını göstərir. Əgər vaxtında müdaxilə olunmazsa, qranatın tam sınması mümkündür. Bu isə həm sürücünü, həm də digər yol hərəkəti iştirakçılarını təhlükəyə sala bilər. İlk simptomlarda servisə müraciət etmək ən doğru addımdır. Beləliklə, əlavə xərclərdən və daha ciddi problemlərdən qaçmaq mümkündür.

Qranatın sıradan çıxma səbəbləri

Qranatın sıradan çıxmasının əsas səbəblərindən biri onun qoruyucu rezininin zədələnməsidir. Qoruyucu rezin cırıldıqda və ya çatladıqda, içəridəki yağ çölə axır və nəticədə toz, palçıq və digər çirklər mexanizmə daxil olur. Bu proses qranatın içindəki bilyaların sürətlə aşınmasına səbəb olur və hissə qısa müddət ərzində yararsız hala gəlir. Digər mühüm səbəb avtomobilin daim çətin yol şəraitində istifadə edilməsidir. Çuxurlu yollar, daşlı səthlər və kəskin dönüşlər qranat üzərinə əlavə mexaniki yük salaraq onun daha tez sıradan çıxmasına şərait yaradır. Yüksək sürətlə hərəkət edərkən qəfil manevrlərin edilməsi də qranata ciddi zərər verən amillərdəndir. Bundan əlavə, vaxtında texniki qulluq edilmədikdə qranatın ömrü nəzərəçarpacaq dərəcədə azalır. İstənilən halda, uzunmüddətli istifadə nəticəsində mexaniki aşınma qaçılmaz olur və hər bir qranat müəyyən müddətdən sonra dəyişdirilməlidir. Keyfiyyətsiz və ucuz analoq hissələrin istifadəsi də sıradan çıxma hallarını daha da tezləşdirir. Qranatın kifayət qədər yağlanmaması onun mexaniki gücünü zəiflədir və daxili hissələrin sürətlə yeyilməsinə gətirib çıxarır. Sərt sürücülük tərzi (qəfil qazvermələr, kəskin sürətlənmələr və ani əyləcləmələr) qranat üçün əlavə risk yaradır. Avtomobilin normadan artıq yüklə istifadə olunması da bu detala artıq təzyiq göstərir və nasazlığı sürətləndirir. Bütün bu səbəblərdən dolayı sürücülər ehtiyatlı olmalı, vaxtında servis xidmətinə müraciət etməli və qranatın vəziyyətini mütəmadi olaraq yoxlatmalıdırlar.

Qranatın dəyişdirilməsi və servis qaydaları

Qranat sıradan çıxdıqda onu təmir etmək, adətən, mümkün olmur və ən düzgün həll yeni hissə ilə əvəz olunmasıdır. Ən yaxşı nəticəyə nail olmaq üçün sürücülərə həmişə orijinal qranat seçmək tövsiyə olunur, çünki bu məhsullar həm keyfiyyət, həm də uzunömürlülük baxımından daha etibarlıdır. Avtomobil ustaları qranatın dəyişdirilməsini xüsusi alətlər və peşəkar yanaşma ilə həyata keçirirlər. Proses zamanı köhnə qranat diqqətlə çıxarılır və yeni hissə standartlara uyğun şəkildə yerinə quraşdırılır. Əməliyyat zamanı yalnız qranatın özü deyil, həm də onu qoruyan rezin "tozluq" mütləq yenilənməlidir, çünki köhnə qoruyucu yenisini də qısa müddətdə sıradan çıxara bilər. Servis qaydalarına əsasən, hər texniki baxışda qranatın ümumi vəziyyətinin yoxlanılması vacibdir. Əgər qoruyucu rezində ən kiçik çat və ya deşik aşkarlanarsa, dərhal dəyişdirilməlidir. Dəyişdirmə işləri zamanı düzgün yağlama aparılması qranatın ömrünü nəzərəçarpacaq dərəcədə artırır. Burada keyfiyyətli yağların və etibarlı qoruyucu materialların istifadəsi xüsusi rol oynayır. Qranatı dəyişmək sürücünün özünün edə biləcəyi sadə işlərdən deyil və yanlış quraşdırma daha böyük problemlərə gətirib çıxara bilər. Bu səbəbdən işin peşəkar ustalara həvalə olunması həmişə daha təhlükəsizdir. Servis zamanı həm daxili, həm də xarici qranatların ümumi vəziyyəti paralel şəkildə yoxlanılmalı və ehtiyac olduqda hər ikisi dəyişdirilməlidir. Bütün bu qaydalara riayət edildikdə avtomobilin idarəetmə sabitliyi qorunur, yol təhlükəsizliyi artır və sürücülük rahatlığı təmin olunur.

Qranat qiymətləri və seçim zamanı diqqət ediləcək məqamlar

Qranat qiymətləri avtomobilin markasından, modelindən və istehsalçı şirkətindən asılı olaraq fərqlilik göstərir. Orijinal istehsalçı tərəfindən hazırlanmış qranatlar bazarda daha yüksək qiymətə satılsa da, onların uzunömürlü olması və yüksək etibarlılığı sürücülər üçün böyük üstünlük yaradır. Analoq qranatlar isə daha münasib qiymətlə təklif olunur, lakin onların ömrü çox vaxt orijinal məhsullarla müqayisədə daha qısa olur. Buna görə də seçim zamanı sürücülərin yalnız büdcəni nəzərə alması kifayət etmir, məhsulun keyfiyyətini də diqqətlə qiymətləndirməsi vacibdir. Ucuz və keyfiyyətsiz qranatların alınması qısa müddət ərzində əlavə xərclərə səbəb ola bilər, çünki tez sıradan çıxaraq digər hissələrə də zərər verə bilir. Qranat alarkən istehsalçı şirkətin tanınmışlığı və bazardakı nüfuzu xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Tanınmış markaların məhsulları adətən zəmanətlə təqdim olunur və bu da alıcıya əlavə güvən verir. Hal-hazırda bazarda həm yerli, həm də xarici istehsalçıların müxtəlif çeşiddə qranatları mövcuddur. Lakin ən əsas şərt avtomobilin modelinə tam uyğun olan qranatın seçilməsidir, çünki uyğun olmayan hissə avtomobilin digər mexanizmlərinə də zərər vura bilər. Qiymətləri müqayisə etmək və bazarı araşdırmaq sürücüyə ən optimal variantı seçməkdə kömək edir. Müasir dövrdə online satış platformaları da müxtəlif qiymət aralığında qranat təklif edir və bu, alıcılara daha rahat seçim imkanı yaradır. Alış zamanı yalnız qiymətə deyil, həm də keyfiyyət və zəmanət balansına diqqət yetirmək uzunmüddətli istifadə üçün ən düzgün yanaşma hesab olunur.